Роч али коми?

Кор ме вӧлі зэв на том, кагатӧм ни верӧстӧм, муккӧддырйи вӧлі думыштча - а кутшӧм кывъя быдмасны менам челядь? Роч? Коми? А мыйла роч, ме кӧ ачым коми? И кыдзи менам роч челядь кутасны сёрнитны ыджыд бать-мамыскӧд? Тані менам юрын век петкӧдчыліс кутшӧмкӧ серампетана картина, да аслам думъясӧй тайӧ тема вылас век помасьлісны ӧткодя - "навернӧ, кута комиӧн сёрнитны". Менам ӧні быдмӧны коми кывъя челядь, но зэв уна тӧдсалӧн челядьыс сёрнитӧны рочӧн.

Дерт, быд бать-мам асьныс тӧдӧны, кыдзи налы бурджык быдтыны челядьӧс. И кутшӧм кывъяӧн - тшӧтш. Кодкӧ жалитӧ, мый эз артмы быдтыны кык кывъя челядьӧс, мый оз сёрнит сылӧн кагаыс комиӧн. Но ставныс вӧчисны сідз, кыдзи налы бурджык ли кокни.

Ме юалі налысь, мыйла тадзи артмис?

Весиг эг кӧсйӧ

Настя, 2 челядя мам:

"Ми олам карын, кӧні унджыкыс сёрнитӧны рочӧн. Миянлы кокниджык тшӧтш челядькӧд рочасьны".

Карын уна коми бать-мам чужӧмсяньыс сёрнитӧны кагакӧд рочӧн, сы вӧсна мый коми кывсӧ чайтӧны ковтӧмӧн карын, кӧні унджыкыс олысьыс - роч морт. А гашкӧ, чайтӧны, мый тайӧ сьӧкыд - комиӧн сёрнитны, либӧ полӧны быдтыны кыдъя роч мортӧс - помкаыс тані вермас уна лоны. Но збыль вылас ни ӧти помка тані абу бура гӧгӧрвоана.

Абу окота велӧдны кагаӧс кывйӧ, кодӧс ме ог гӧгӧрво.

Надежда, 2 челядя мам:

"Кор Ульяна вӧлі дзоля, ме серниті сыкӧд комиӧн, а ӧні рочӧн, сы понда, мый Ульяналӧн батьыс роч и оз вӧлі лэдз сернитны коминас сы дырйи. Ӧні роддомын, кор вайи пиӧс, меным вӧлі кокни сёрнитны комиӧн и любитны коми кыв вылын, весиг нянечкаыс шензис, шуӧ, мый зэв пӧ любӧ, кор оз стесняйтчыны асланыс коми кывйысь. Ӧнія мужикӧй пыр ӧбижайтчӧ, мыйла сы дырйи сёрнитам комиӧн. И гортын пикӧд ӧні тшӧтш колӧ сёрнитны рочӧн - мужикӧй оз кӧсйи, мед ми  сёрнитім комиӧн. А кор абу гортын, то ме комиӧн сернита".

Тшӧкыда овлӧ, мый коми кывйысь ӧткажитчӧны сійӧ семъяын, кӧні мамыс коми, а батьыс роч.  Ёнджыкасӧ сы вӧсна, мый роч бать полӧ сыысь, мый оз гӧгӧрво, мый йылысь жӧ сёрнитӧ мам кагаыскӧд комиӧн. Тайӧс позьӧ гӧгӧрвоны - батьыслы окота кутны топыд йитӧдъяс и челядьыскӧд, и гӧтырыскӧд. Но кага велӧдчӧ сёрнитны оз ӧти здукӧн - та вылӧ мунӧ уна кад, и батьыс ачыс вермас велӧдны коми кыв челядьыскӧд ӧттшӧтш.

"Чайтім, ачыс велалас кык кывйӧ"

Алёна, 3 челядя мам:

 "Дас во сайын чужис пи, сэсся ныв. Рузума кадсянь сёрниті накӧд дзик комиӧн. Тӧдсаяс повзьӧдлӧны вӧлі – садикас пӧ оз кутны гӧгӧрвоны кагульничаясӧс да челядьӧс. Ме сӧмын сералі на вылын, кӧть и повзьылікодь, друг, збыльтор висьталӧны. Вочасӧн воис детсадйӧ мунан кад. Ӧдйӧ тай и велалісны роч кывъяд. Садикад сідз сӧмын швачкӧны рочӧн, гортӧ локтӧны – рочасьӧны жӧ. Ме, йӧй юрӧн, налы рочӧн жӧ вочавидзи. Кытчӧ воштылі садьӧс? Ог тӧд! Эг и казявлы, кыдз челядьыд менам дзикӧдз рочмисны. Коми кывтӧ гежӧда шулісны, а во-мӧд мысти и ньӧти эг кут кывны. Роч кывйыд тай ӧдйӧ пысасьӧ вежӧрад – он мын сэсся сыысь". (Дзоньнас позьӧ лыддьыны татысь)

Мукӧд челядьлы мойвиис - налӧн бать-мам сёрнитісны накӧд комиӧн чужӧмсяньыс. И налӧн вӧлі став позянлуныс быдмыны кык кывъя челядьӧн - карын тайӧ кокни. Но кыдзи быд воспитательнӧй процесс, челядьлысь сёрни сӧвмӧмсӧ тшӧтш колӧ контролируйтны да видзӧдны сы бӧрся, медым коми кывйыс семъяын эз вош. Вермасны паныдасьны сэтшӧм мытшӧдъяс, кодъяс йылысь он и куж думыштны. Бур, ас кадӧ кор верман казявны челядьлысь рочмӧмсӧ да корсьны туй, медым велӧдны найӧс коми кывйӧ.

Сетчим

Таня, 2 челядя мам:

"Ыджыдыскӧд сёрнита комиӧн, но ог век. Сійӧ унатор гӧгӧрвоӧ, вермас весиг мыйкӧ шуны. Ме дышӧдча, да и верӧс оз гӧгӧрво коми кывсӧ. Нывъёртъяс ставныс рочӧсь, коми кывъя практикаыс абу, некодкӧд коминас сёрнитны".

Оз ков дышӧдчыны - позьӧ аддзыны уна позянлун сёрнитны коми кыв вылын карын да весиг сэки, кор матысса йӧз - рочӧсь. Лыддьыны небӧг, тӧдмасьны мукӧд коми бать-мамкӧд, ветлыны коми мероприяте вылӧ - ставыс тайӧ вермана!   

Мый же окота шуны? Сёрнитӧй челядькӧд комиӧн, быдтӧй коми челядь!

Тайӧ гижӧдсӧ дасьтігӧн мыджси http://multilingualparenting.com/2016/05/04/multilingual-families-why-a-child-might-grow-up-monolingual/ статья вылӧ.